.jpg)
Piyozboshli
Omonqora –ko‘p yillik piyozboshli o‘simlik. O‘simlik piyozi tuxumsimon, diametri 7-12 sm, to‘q jigarrang yoki qora qo‘ng‘ir rangli, yupqa pardasimon qipiqlar bilan qoplangan, ular uzun ildiz bo‘g‘zini (17 sm gacha) tashkil etadi. Piyozboshning tubi yaxshi rivojlangan, uzunligi va yo‘g‘onligi 2-3 sm. Barglari ikki qatorli, sersuv, silliq, chiziqli, to‘mtoq, uzunligi 20-40 sm, eni 1-4 sm; fevral' oyining oxirida o‘sishni boshlaydi. Aprel' oyining o‘rtalarida ular to‘liq shakllanib, may oyining oxiri iyun' oyining boshlarida quriydi. 2-2,5 oydan so‘ng balandligi 12-30 sm gacha tumtoq gulpoya hosil bo‘lib, deyarli bir tomonlama soyabonsimon to‘pgul bilan tugaydi, ustki qismi g‘unchalar ochilguncha g‘ilof bilan qoplangan. To‘pgullari 2-11 tagacha, deyarli to‘g‘ri, voronkasimon, sariq pushti yoki binafsha rangli gullardan iborat. Mevasi uch bo‘lakli shishgan, uzunligi 3-4 sm ko‘sakdan iborat. Mevalari sentyabr' oyida pishib yetiladi.
Omonqora Hisor tizmasining endemik o‘simligidir, dengiz sathidan 800-2700 m balandlikda shag‘al, daralarda o‘sadi. O‘simlik odatda kichik guruhlarda o‘sadi, shag‘alli va toshli yonbag‘irlarda mayda zarrali tuproq joylarni egallaydi.
Barglari uzunligi 30-35 sm ga yetgan paytda yig‘ib olinadi. O‘rim-yig‘im paytida barglar o‘roq yoki pichoq bilan kesiladi. Kesilgan barglar kichik uyumlarga to‘planadi va ular qoraymasligiga, namlanmasligiga yoki bir-biriga yopishmasligiga ishonch hosil qiling. Yangi barglarni ishdan chiqqan kuni somon to‘sar yoki pichoq bilan maydalash kerak, ularni 2-3 sm uzunlikdagi bo‘laklarga bo‘lish kerak. Xom ashyo brezentga yoki ochiq joylarga yupqa qatlam bilan yig‘iladi va kuniga 2-3 marta tirnoq yoki pichan bilan aylantiriladi, hech qanday holatda namlanishga yo‘l qo‘yilmaydi. Barglar tezda quritilishi kerak, keyin ular yashil rangda qoladi. Tayyor xom ashyoning namligi 12% dan oshmasligi kerak; galantamin kamida 0,03% bo‘lishi kerak. Xom ashyo sof og‘irligi 12-15 kg bo‘lgan qoplarga qadoqlanadi. Xom ashyoning yaroqlilik muddati 2 yil.
Omonqoraning barglari va piyozlaridan asosiy alkaloid galantamindan tashqari boshqa alkaloidlar ham olinadi: likorin, gordenin, tasettin, pankratin. Aprel' oyining 14-kunidan 25-kunigacha bo‘lgan vaqtda barglarni yig‘ish uchun tavsiya etiladi, ulardagi alkoloidlar miqdori 0,50 dan 0,52% gacha, galantamin miqdori 0,13 dan 0,15% gacha, bu xom ashyoning standart talablariga to‘liq mos keladi.
Galantamin poliomielit, polinevrit, radikulit, shuningdek, sezuvchi va harakatlanuvchi nervlarning travmatik shikastlanishida asorat ta'sirini yo‘qotuvchi vosita sifatida qo‘llaniladi. Galantamin ichak va siydik pufagi atoniyasini davolashda hamda oshqozo
1.А.Ф. Гаммерман и И.И. Гром, «Дикорастущие лекарственные растения СССР», «Медицина», Москва, 1976 г.- 39с. 2.https://lektrava.ru/encyclopedia/ungerniya-severtsova/?sphrase_id=173025